مراقبت عمومی پس از جراحی قلب باز

بازگشت به حالت طبیعی زندگی:

در ظاهر چنین به نظر می رسد که دوران بهبودی شما به کندی سپری میشود و ممکن است احساس کنید یکسری محدودیت های جسمانی، دارویی، جراحی، از دوش شما برداشته شده و یا بر عکس به شما اضافه شده است. ممکن است دچار اختلال در خواب خود شده باشید و یا احساس کنید که در بعضی از روزها انرژی و توان شما کمتر است. کلیه این مسایل طبیعی است ، بی جهت مضطرب نشوید.

تغییرات عواطف و احساسات:

بعد از عمل جراحی قلب بعضی از بیماران کمی افسرده میشوند که این یک احساس طبیعی است و ممکنست میزان زیادی از انرژی شما صرف فائق شدن بر احساسات ترس و نگرانی در این مورد شود. بعضی از بیماران حتی ممکن است گریه کنند و یا دچار کابوس های شبانه شوند. عده ای از بیماران نیز دچار ضعف حافظه شده و نمیتوانند حافظه خود را بخوبی متمرکز سازند و از این جهت ممکنست احساس نارضایتی و شرمندگی داشته باشند. باید توجه داشته باشید که تمام این احساسات پس از طی دوران بهبودی شما خاتمه می یابد. (اگر 4 تا6 هفته پس از عمل هنوز این احساسات در شما وجود دارد بهتر است این مسئله را با پزشک خود مطرح و از ایشان کمک بخواهید.)

تغییرات جسمانی شما پس از عمل جراحی قلب:

دوران بهبودی پس از عمل جراحی قلب 6-4 هفته بطول می انجامد و در طی این مدت بتدریج شما توانایی قبلی خود را باز خواهید یافت. بهتر است در 6 هفته اول در منزل خود هر روز کمی بازی و سرگرمی، کمی استراحت و پیاده روی داشته باشید.

در اولین روزهای ورود به منزل فعالیت شما بایستی نظیر فعالیت هایی باشد که در بیمارستان انجام می داده اید. بتدریج می توانید فعالیت خود را کمی افزایش دهید. اعضای خانواده و یا دوستان شما ممکنست سعی کنند که شما را زیاد حمایت کنند و فعالیت شما را محدود سازند . می توانید به آنها توصیه کنید که مطالب این کتابچه را بخوبی بخوانند و اجازه دهید آنها از محدوده فعالیتی شما آگاه شوند تا بدانند چه حد فعالیت برای شما مفید است. برای انجام کارهای خود برنامه ریزی کنید سعی نکنید زیاد بیکار یا پرکار و خسته شوید. «هر وقت خسته شدید استراحت کنید» اگر فعالیتی شما را خسته می کند آنرا تغییر دهید. کار زیاد به قلب شما صدمه نمی رساند ولی ممکن است شما را خیلی خسته کند.

کلیه داروها را دور از دسترس اطفال قرار دهید:

وقتی از بیمارستان مرخص شدید صرفاً فقط داروهایی را که تا اکنون برای شما تجویز شده از داروخانه تهیه و مصرف کنید و از مصرف داروهای قبل از عمل بصورت خودسرانه اجتناب نمایید.

بهتر است قبل از تمام شدن داروهای مصرفی خود مجدداً آنها را تهیه کنید. به تاریخ انقضاء مصرف داروهای خود توجه داشته باشید( زیرا ممکن است علاوه بر نداشتن سود برای شما ، زیان آور هم باشد.) سعی کنید هر دارو را در ظرف مخصوص خود نگهداری کنید و به مقدار و اثر این داروها توجه داشته باشید.

توصیه های لازم به بیماران قلبی:

قبل از هر گونه فعالیت ورزشی از پزشک خود اجازه بگیرید. بیماران قلبی باید توجه داشته باشند که بهترین ورزش برای آنها پیاده روی است و از رفتن به ارتفاعات جداً خودداری ورزند. به محض احساس درد یا ناراحتی ورزش را متوقف و استراحت نمایند(در صورت نیاز میتوانند از قرص های زیر زبانی مصرف نمایند. در آب و هوای زیاد سرد یا گرم ورزش نکنند. بهتر است بهنگام ورزش تعداد ضربان قلب شما حداکثر 25-20 ضربان در دقیقه بیشتر از حالت عادی گردد).

توجه داشته باشید پس از انجام تمرینات ورزشی حدود 3 تا 5 دقیقه به آرامی قدم بزنید تا به تدریج بدن شما خنک شود. بهنگام ورزش به مجرد شروع درد قفسه سینه و یا خستگی شدید یا تنگی نفس ورزش را متوقف کنید. در بعضی از بیمارستانها جلسات ورزشی خاص توانبخشی بیماران پس از عمل جراحی قلب وجود دارد که به شما نحوه صحیح ورزش و تمرینات ورزشی را آموزش می دهند و بر اساس نظر پزشک معالج شما ، نوع ورزش و برنامه پیاده روی شما تنظیم می گردد. لازم به ذکر است که بیماران قلبی ، چند ماه بعد از عمل پیوند عروق کرونر باید روزانه براحتی 3-2 ساعت پیاده روی کنند.

توان بخشی بعد از عمل جراحی قلب:

بیماران عروق کرونر نیاز به بازگشت به حالت روحی و روانی ثابت و پایدار دارند. توجه داشته باشید ، برنامه ورزشی و توانبخشی پس از عمل پیوند عروق کرونر باید بصورت تدریجی و بر اساس یک برنامه منظم و مرتب باشد. یعنی شروع توان بخشی با پیاده روی بر روی یک سطح صاف به میزانی که یکی از فواید مهم ورزش ( افزایش ضربان قلب و سوخت و ساز چربیهای مضر خون و افزایش چربی مفید خون ) حاصل شود.

در مورد فعالیت ورزشی مناسب با وضعیت جسمانی و سن خود با پزشک معالج و یا فیزیوتراپیست مشورت نمایید. 6 هفته پس از عمل نیزمیتوانید در ورزش دسته جمعی به منظور بهبود وضع جسمانی و روانی خود با افرادی که مشابه شما هستند شرکت نمایید.

محل عمل جراحی:

در چند هفته اول پس از عمل ممکنست روی پوست شما حالت خونمردگی دیده شود و گاهی دچار خارش، بی حسی و یا سوزش شود. این حالات در چند هفته اول که پوست شما ترمیم می شود دیده خواهد شد. تغییرات شدید آب و هوایی، فعالیت زیاد و یا خوابیدن در یک وضعیت خاص بمدت طولانی ممکنست باعث تشدید سوزش در محل زخم شود.

گاهی اوقات ممکنست در ناحیه کتف و شانه خود احساس سوزش کنید و یا در بالای محل جراحی قفسه سینه خود احساس ورم و برجستگی کنید. توجه داشته باشید کلیه حالات ذکر شده طبیعی است و بتدریج بر طرف می گردد. گاهی اوقات برای سوزش و درد پشت (ناحیه کتف)از حوله نیم گرم جهت تسکین درد می توان استفاده نمود. به طریق صحیح بنشینید و بلند شوید. همچنین گردن و ماهیچه های کتف خود را بطریق صحیح حرکت دهید. در صورت تشدید درد می توانید از یک داروی مسکن جهت تخفیف درد استفاده کنید. درصورت بروز درد غیر طبیعی، قرمزی بیش از حد پوست، ورم و التهاب پوست، و خارج شدن چرک از محل برش جراحی حتماً پزشک خود را مطلع فرمائید

مراقبتهای بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر:

همانگونه که مطلعید عمل جراحی قلب با بی هوشی عمومی و توسط متخصصین بی هوشی و جراحی قلب و سایر اعضاء تیم پزشکی انجام خواهد شد. با پایان یافتن عمل جراحی در حالی که بیمار هنوز بی هوش است و زیر دستگاه تنفس مصنوعی قرار دارد به بخش مراقبتهای ویژه جراحی قلب منتقل می شود، در این بخش ضمن وصل کردن بیمار به دستگاه مانیتور قلب بیمار تحت مراقبت شدید و دقیق 24 ساعته قرار میگیرد و کلیه وسایل و داروهای مورد نیاز جهت بیماران در دسترس است. پرستاران بخش مراقبتهای ویژه قلب و عروق نیز از مهارت و تبحر کافی برخوردار بوده و کلیه مسائل و مشکلات بیماران پس از عمل از چشمان ژرف نگر پزشکان و پرستاران دور نمی ماند.

با توجه به اینکه مراقبت از بیمار در بخش های ویژه از حساسیت خاصی برخوردار است، لذا پس از عمل جراحی قلب به بیماران وسایل گوناگون وصل می باشد. ذکر این نکته نیز الزامی است که زمانی که شما به هوش می آیید معمولاً در بخش مراقبتهای ویژه جراحی قلب می باشید و تا زمانی که توسط دستگاه تنفس مصنوعی نفس می کشید قادر به صحبت کردن نخواهید بود. لذا اگر نمی توانید صحبت کنید نگران و مضطرب نشوید . همچنین تعدادی لوله به قفسه سینه شما متصل است که سبب خروج خون و ترشحات و هوای اضافه از قفسه سینه خواهد شد تا ریه ها براحتی بتوانند عمل تهویه تنفسی را انجام دهند و هر چند گاه نیز با دستگاه مکنده اقدام به خروج ترشحات می نماید. فشار خون، نبض، درجه حرارت ، تنفس و سایر مسائلی که پس از عمل لازم است بصورت مداوم و بوسیله چند رشته سیم که به سینه شما وصل است در دستگاه مانیتور ملاحظه و ثبت می شود و تغییر در وضع شما بصورت لحظه ای دنبال و مورد بررسی و مداوا قرار می گیرد. همچنین تعدادی سرم یا کیسه خون به شما وصل است. و تا زمان بهوش آمدن کامل معمولاً از طریق دهان خوراک داده نمی شود. در صورتی که همه مسائل و مشکلات به خوبی حل شود و وضع شما رضایت بخش باشد ، هر چه سریعتر اقدام به خروج لوله تنفسی مینمایند. در این حالت شما می توانید صحبت کنید ، و براحتی نفس بکشید. در طی این مدت بوسیله داروهای مسکن سعی در به حداقل رساندن درد شما خواهد گردید و شما دردی را تجربه نخواهید کرد. معمولاً در بخش مراقبت های ویژه تقریباً هر ساعت آزمایش خون از بیمار گرفته می شود و بطور متوسط شما 7-5 روز در بیمارستان بستری شده و پس از طی دوره بهبودی بیمارستان را ترک خواهید نمود.

یکساعت پس از خروج لوله تنفسی معمولاً مایعاتی نظیر آب یا آب میوه به شما داده خواهد شد. بطور کلی اگر همه چیز بخوبی پیش برود 12-10 ساعت پس از عمل پیوند عروق کرونر شما کاملاً هوشیاز ، بیدار و بدون درد خواهید بود. اقدام به سزفه و تنفس عمیق پس از عمل جهت خروج ترشحات از ریه و افزایش عملکرد آن اهمیت زیادی دارد. سوند ادراری معمولاً 48-24 ساعت پس از عمل خارج می گردد و اگر از عروق پا جهت پیوند به قلب استفاده شود معمولاً یک باند کشدار بر روی پای شما بسته شده است . اگر مشکل خاصی نداشته باشید حتی روز بعد از عمل از تخت خارج شده و کمی راه می روید بنابراین قبل از خروج از تخت ابتدا کمی در تخت نشسته، چند سرفه عمیق انجام دهید. کم کم پاها را از تخت آویزان کرده سپس با راهنمایی پرستاران بخش و با کمک آنان اقدام به راه رفتن کنید.

با بهبود حال شما کم کم لوله های درون سینه، و سایر وسایل قطع میشود و از بخش مراقبت های ویژه مرخص و وارد بخش عادی می گردید که مرحله بهبودی نهایی را طی نمائید. ذکر این نکته ضروری است که پس از عمل جراحی قلب بر اساس مقررات هر بیمارستان از شما در روزهای خاصی عکس سینه و نوار قلب گرفته خواهد شد. بخاطر داشته باشید که بسیاری از این مسائل جنبه احتیاطی دارد دلیل بر بد حال بودن شما و یا بوجود آمدن مشکل جدید نمی باشد. در صورت داشتن هر گونه مشکل ، سوال ، یا ابهام قبل از آنکه خود را به زحمت و اضطراب بیاندازید مشکل را با پزشکان و پرستاران در میان بگذارید تا سریعتر مشکل حل شده و آرامش خود را باز یابید. توجه داشته باشید که امروز با پیشرفت دانش پزشکی عمل جراحی پیوند عروق قلب تقریباً جزء اعمال جراحی کم خطر محسوب می شود بنابراین جای هیچ گونه نگرانی نیست.

استعمال دخانیات:

نیاز به عمل جراحی قلب بعضی از بیماران را مجبور به ترک سیگار می کند. از استعمال دخانیات جداً خودداری کنید. مطالعات و تحقیقات نشان داده است که دخانیات سبب افزایش تعداد ضربان قلب، تنگی عروق خون، افزایش فشار خون و سبب گرفتگی ناگهانی سرخرگ کرونر قلب و تاثیر منفی بر ریه خواهد شد. بهتر است بدانید با کشیدن یک نخ سیگار 1 دقیقه عمر شما کاهش می یابد. افرادی که روزانه یک پاکت سیگار می کشند، دو برابر بیشتر از افراد سیگاری خطر ابتلا به بیماری قلبی دارند.

گرچه ترک دخانیات کاری مشکل به نظر می رسد، ولی شما توانایی انجام اینکار را خواهید داشت. همین امروز تمام سیگارها، فندک، کبریت و زیر سیگاری خود را دور بریزید و خود را از شر آنها خلاص کنید.

"دخانیات بدترین سلاحی است که شما بر علیه خود بکار می برید"

استخوان جناغ سینه:

بعد از عمل جراحی قلب استخوان جناغ سینه توسط سیم های استیل بهم وصل می شود ولی شما نمی توانید این سیم ها را احساس کنید ولی در فیلم عکس قفسه سینه مشخص هستند. همانگونه که قبلاً نیز گفته شد ترمیم کامل جناغ سینه حدود3 ماه بطول می انجامد بنابراین مراقبت از جناغ سینه امری لازم است. لذا از انجام کارهای سنگین خودداری کنید. بهنگام سرفه کردن بوسیله دست یا یک بالش که جلوی استخوان جناغ خود قرار می دهید قفسه سینه را ثابت نگه دارید . به مدت طولانی به پهلو نخوابید و از رانندگی کردن خودداری نمایید.

بعد از ترمیم کامل استخوان جناغ سینه بهنگام نفس کشیدن یا چرخیدن به پهلو نباید صدایی در جناغ خود احساس کنید. در صورت بروز صدایی مانند تیک و یا احساس حرکت در جناغ سینه حتماً به پزشک خود اطلاع دهید (شاید جناغ سینه شما هنوز بخوبی جوش نخورده باشد).

آمادگی جهت مرخص شدن از بیمارستان:

روز ترخیص از بیمارستان بیشتر استراحت کنید چون هیجان به منزل رفتن ممکنست شما را خسته کند. بعد از رسیدن به منزل یک استراحت کوتاه داشته باشید. در صورت داشتن درد سینه در ناحیه قفسه سینه بهتر است قبل از ترک بیمارستان یک داروی مسکن از پرستار خود دریافت کنید. جهت رفتن به منزل نیازی به آمبولانس نیست و انتقال با ماشین شخصی بهترین وسیله برای انتقال بیمار از بیمارستان به منزل است. داشتن یک بالش، پتو و لباسهای گشاد می تواند در امر انتقال راحت تر شما موثر باشد. بهتر است در طی مدت انتقال از کمربند ایمنی اتومبیل استفاده کنید. پس از طی دوران نقاهت و پس از کسب اجازه از پزشک معالج خود می توانید با هواپیما نیز مسافرت کنید. اگر مدت پرواز شما طولانی است در صندلی خود گهگاهی جابجا شوید و پاهای خودرا حرکت دهید تا به بهبود جریان خون در پاهای خود کمک بیشتری کنید.

توصیه های خاص به بیمارانی که تحت عمل پیوند عروق کرونر قرار گرفته اند:

در چند ماه اول ورزش مناسب جهت شما پیاده روی است.

به محض احساس خستگی یا ناراحتی ورزش را متوقف سازید.

پیاده روی از روزی 5 دقیقه (3 تا 4 بار در روز) شروع کنید.

بتدریج بر میزان پیاده روی بیافزایید.

سپس به روزی یک ربع تا نیم ساعت پیاده روی ادامه دهید.

این بیماران باید از انجام ورزش و نرمش هایی که سبب ایجاد فشار یا حرکت جناغ سینه آنان می شود در سالهای اول بعد از عمل جداً پرهیز نمایند. 3 تا 6 ماه بعد از عمل جراحی قلب و اطمینان از جوش خوردن قفسه سینه می توانند بتدریج ورزش های دیگری از جمله شنا، دویدن نرم و دوجرخه سواری را شروع نمایند.

مراقبت عمومی پس از جراحی قلب باز

بهبودی بیماران قلبی پس از جراحی قلب باز نیاز به توجه خاص به مطلب های زیر دارد.

استراحت در منزل:
پس از خروج از بیمارستان به مدت 10-8 هفته (بنا به دستور پزشک) استراحت در منزل الزامی است. استراحت به هیچ عنوان به معنای بستری بودن نبوده و فقط دوری از محیط کار و اضطراب های آن و محیط های مشابه می باشد. بیمار می بایست در این مدت تمرین های گوناگون تنفسی را اجرا نماید.

مراقبت از جناغ سینه:
بیماران پس از جراحی قلب دچار دردهای پراکنده وگاهی شدید در قفسه سینه، جناغ، ناحیه ستون فقرات، شانه و گردن می باشند. این دردها پس از جراحی به طور معمول احساس می شود و با گذشت زمان از شدت آن کاسته می شود. جناغ سینه پس از جراحی قلب به شدت حساس و ناپایدار می باشد، بنابراین رعایت نکته های زیر ضروری است:
الف) از بلند کردن وزنه های سنگین (بیش از 5/4 کیلوگرم) با هر دو دست پرهیز کنید.
ب) هنگام دراز کشیدن و بلند شدن از رختخواب به آهستگی این کار انجام گیرد.
ج) از کار کردن با ابزار فنی، باز کردن درب شیشه های محکم، و بغل کردن کودکان خودداری کنید.
بخیه های به کار رفته در جناغ سینه و پا نیازی به پانسمان های مکرر نداشته و در صورت نیاز کشیده خواهد شد.
ه) هرگونه تورم، قرمزی، التهاب یا درد شدید در جناغ سینه را با پزشک در میان گذارید.
و) در صورت بروز دردهای قلبی و یا هرگونه احساس ناخوشایند، به بیمارستانی که تحت جراحی قرار گرفته اید، مراجعه نمایید.

مراقبت از زخم پا:
برای جلوگیری از ورم پا که پس از خارج نمودن رگ به طور طبیعی ایجاد می شود، بهتر است از بانداژ الاستیک و یا جوراب واریس استفاده نمایید. در صورت استفاده از بانداژ و تداوم ورم پا، بهتر است در هنگام استراحت پای خود را بالاتر از سطح افق قرار دهید. هر گونه تورم یا قرمزی و التهاب در ناحیه پا را با پزشک درمیان گذارید.

افسردگی و اختلال های گوارشی:
به طور معمول پس از جراحی قلب باز، افسردگی و یبوست از مشکل های شایع بیماران می باشد، با گذشت زمان و بازگشت به محیط زندگی طبیعی بهبودی حاصل خواهد شد. بنابراین از مصرف هرگونه دارو بدون مشورت با پزشک به طور جدی خودداری کنید.

پیاده روی و ورزش:
پس از جراحی عروق کرونر قلب و بازگشت به محیط منزل سعی کنید تا همه روزه پیاده روی کنید. لذا برای این منظور بهتر است در سه هفته اول روزانه 2 مرتبه و هربار 30 دقیقه راه پیمایی نمایید. سعی کنید پیاده روی ها به گونه ای باشد که سبب نشاط، کاهش وزن و چربی هایی خون شما و افزایش میزان کارکرد قلب و ریه گردد. محیط های دور از آلاینده ها (مثل پارک ها) را برای پیاده روی برگزینید. لازم است بدانید که باید از راه پیمایی های طولانی در هوای خیلی سرد یا خیلی گرم و پیاده روی در سطح های با شیب زیاد خودداری کنید. پیاده روی نباید سبب خستگی مفرط شما گردد. پس از 3 هفته می توانید در صورت تحمل روزانه 3 مرتبه و هر بار 30 دقیقه پیاده روی کنید. قدم زدن های روزمره نباید به گونه ای باشد که تعداد نبض شما را بیش از 20 ضربه در دقیقه بالا ببرد. برای مثال اگر به طور طبیعی تعداد نبض شما 80 ضربه در دقیقه است در هنگام پیاده روی طولانی نباید از 100 ضربه در دقیقه بیشتر باشد.

رانندگی:
پس از گذشت 8-6 هفته از جراحی قلب اجازه رانندگی به شما داده می شود، بنابراین به علت خطر و فشارهای احتمالی در هنگام رانندگی از  انجام آن خودداری کنید. پس از این مدت صلاح است از رانندگی در مسافت های طولانی خودداری کنید و در مسیرهای کوتاه رانندگی نمایید.

فعالیت های جنسی:
بیماران پس از جراحی قلب، 6 تا 8 هفته باید از فعالیت های جنسی به طور جدی خودداری کنند.

مراجعه به پزشک:
در بیمارستان تاریخ مراجعه شما به مطب پزشک معالج مندرج شده است. در تاریخ مشخص همراه با گزارش آنژیوگرافی، گزارش شرح عمل، عکس قفسه سینه، آزمایش های خون و پرونده خود را برای بررسی های لازم نزد پزشک معالج ببرید.

تعویض دریچه مصنوعی:
بیمارانی که جراحی قلب و تعویض دریچه شده اند باید به نکته های مهم زیر توجه کنند.
الف) مصرف وارفارین سبب کاهش میزان انعقاد خون شده که با آزمایش خون کنترل می گردد. بنابراین انجام مرتب آزمایش های خون بسیار مهم و کنترل آن بسیار جدی است. توصیه می نماییم که نسبت به مصرف داروی وارفارین تجویز شده، دقت بیشتری نمایید (به دفترچه کنترل مراجعه کنید).
ب) برای جلوگیری از هرگونه عفونت در بیمارانی که تعویض دریچه شده اند، باید پیش از هرگونه جراحی (مانند دندانپزشکی و...) آنتی بیوتیک مصرف کنند (به کتاب پیشگیری از آندوکاردریت باکتریال مراجعه کنید).
ج) انجام ورزش و فعالیت های جسمانی شدید شما فقط با اجازه پزشک می باشد.

و آخر:
v   تغذیه بیماران پس از جراحی قلب باز بسیار مهم است. کاهش میزان مصرف غذاهای پرچربی و پرنمک در تمامی بیماران الزامی است.
v بازگشت شما به محیط کار پس از معاینه پزشک جراح مشخص خواهد شد.

تمرین های ورزشی و نرمش های کششی پس از جراحی قلب
در این مجموعه از تمرین ها، مفصل های بزرگ بدنتان به تحرک واداشته می شود، ماهیچه ها نیز تحت کشش قرار می گیرند و از ایجاد جمود مفصلی جلوگیری می شود.
مطلب های زیر را به خاطر بسپارید:
1-حرکت های کششی را به آهستگی انجام دهید.
2-اگر در جریان انجام یک حرکت دچار درد شدید، دست نگه دارید.
3-در هنگام انجام حرکت های کششی، هرگاه احساس کردید به شما فشار اندکی وارد می شود، بدانید که این میزان فشار کافی است.
4-سود تمرین های کششی هنگامی حاصل میشود که آن ها را چند بار تکرار کنید و نه آن که کشش ها را زیادتر و سخت تر انجام دهید.
5-مطابق الگوی ارائه شده و با برنامه پیش بروید.
6-در ماه اول پس از جراحی فقط هفت برنامه اولیه را انجام دهید.

در این مجموعه از تمرین ها، مفصل های بزرگ بدنتان به تحرک واداشته می شود، ماهیچه ها نیز تحت کشش قرار می گیرند و از ایجاد جمود مفصلی جلوگیری می شود. مطلب های زیر را به خاطر بسپارید: 1-حرکت های کششی را به آهستگی انجام دهید. 2-اگر در جریان انجام یک حرکت دچار درد شدید، دست نگه دارید. 3-در هنگام انجام حرکت های کششی، هرگاه احساس کردید به شما فشار اندکی وارد می شود، بدانید که این میزان فشار کافی است. 4-سود تمرین های کششی هنگامی حاصل میشود که آن ها را چند بار تکرار کنید و نه آن که کشش ها را زیادتر و سخت تر انجام دهید. 5-مطابق الگوی ارائه شده و با برنامه پیش بروید. 6-در ماه اول پس از جراحی فقط هفت برنامه اولیه را انجام دهید.

بهبودی بیماران قلبی پس از جراحی قلب باز نیاز به توجه خاص به مطلب های زیر دارد.

بهبودی بیماران قلبی پس از جراحی قلب باز نیاز به توجه خاص به مطلب های زیر دارد.

1-   شروع: در یک وضعیت آرام بایستید، پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کنید، دست هایتان را به راحتی در دو طرف بدن آویزان کنید. سر صاف باشد یعنی به جلو نگاه کنید و راحت و به طور طبیعی نفس بکشید.
2-   چرخاندن آرام مفصل شانه ها: به آرامی شانه هایتان را هم زمان در یک جهت بچرخانید، سپس جهت را عوض کنید ودر جهت مقابل جهت قبلی بچرخانید. باید احساس کنید که شانه ها روی یک دایره کامل حرکت می کنند. سپس شانه هایتان را به بالا و عقب فشار دهید. هر حرکت را دو بار تکرار کنید. پس از دو بار تکرار حرکت برای هر دست، جهت را برعکس کنید و دوباره حرکت جدید را دو بار برای هر دست انجام دهید. به خاطر داشته باشید که این حرکت ها را آهسته انجام دهید.
3-   آویزان کردن بازوها: دست هایتان را راحت در دو طرفتان آویزان کنید. به طور کامل شل باشد حالا به ملایمی آن ها را تکان دهید و بگذارید تا دست هایتان به عقب و جلو حرکت کند. وقتی به حداکثر کشش رسیدید، دست هایتان را به وضعیت اول برگردانید و سپس آرنج خود را خم کنید تا بتوانید با دست راست، شانه راست و با دست چپ شانه چپ خود را لمس کنید.
4-   تکان دادن پاها: با همان وضعیت قبلی، در حالی که دست هایتان به آرامی از دو طرف آویزان است، روی یک پا بایستید، پای دیگر را از روی زمین بلند کنید و آن را به آرامی تکان دهید. بگذارید تمام پاهایتان احساس شلی کند. پس از چند ثانیه تکان دادن به حالت اول بازگردید و همین کار را با پای دیگر تکرار کنید.
5-   کشش ماهیچه های ساق پاها: با همان وضعیت قبلی، در حالی که دست هایتان در دو طرف بدن قرار دارد خود را روی پنجه های پا بلند کنید سپس دوباره به وضعیت اول برگردید و این بار در حالی که پاشنه هایتان روی زمین است پنجه های پای خود را بالا ببرید.
6-   چرخاندن تنه: با همان وضعیت قبلی، دو دست را جلو بیاورید تاموازی سطح زمین قرار گیرند، در حالی که دستهایتان باز و انگشتانتان به جلو کشیده شده باشند. حالا با همراهی چانه تان به آرامی تنه خود را به چپ بچرخانید. پشت خود را صاف نگه دارید. پاها، ران ها یا لگن خود را نچرخانید. شما باید فقط بالا تنه خود را بچرخانید. حرکت از سر تا کمر انجام می شود. تا آنجا که می توانید به یک طرف بچرخید. سپس به طرف دیگر برگردید. زیاد به خودتان فشار نیاورید و تا جایی ادامه دهید که احساس راحتی می کنید. دو حرکت کامل از چپ  به راست و از راست به چپ کافی است. (بعضی ترجیح می دهند برای انجام این حرکت، پاهایشان را به داخل بچرخانند و بایستند، زیرا این وضعیت به تثبیت وضعیت ساکن لگن آن ها کمک خواهد کرد).
7-   چرخاندن عضله های گردن: از وضعیت اول، در حالی که پشتتان صاف و دست هایتان آویخته وشل است، این حرکت را به آرامی و نرمی انجام دهید. بدون حرکت دادن شانه ها یا تنه، تمام سر را تا حد ممکن به چپ و سپس به وضعیت قبلی برگردانید. حالا سرتان را تا آن جا که می توانید به راست بچرخانید و دوباره آن را به وضعیت قبلی برگردانید. سپس بگذارید سرتان به آرامی به جلو خم شده، چانه تان به قفسه سینه تان نزدیک شود. سپس سرتان را به وضعیت قبلی برگردانید. آرام و سنجیده حرکت کنید. سر خود را با سرعت یا به طور ناگهانی به دو طرف حرکت ندهید. کم کم با کنترل کامل ماهیچه هایتان، گردن را به چپ و راست، جلو و عقب حرکت دهید هدف از این حرکت کشش ملایم عضله های گردن شماست.
8-   چرخاندن کامل بازو: از وضعیت آغازین، دست را به آرامی تا جلوی صورتتان بالا بیاورید، همین طور ادامه دهید تا از سرتان نیز عقب تر برود و سپس آن را از عقب به محل اولش بازگردانید، مانند حرکت دست در شنای کرال پشت. پاها و بدنتان باید در هنگام اجرای این حرکت در وضعیت آغازین باقی بماند.
9-   کشش رو به بالا: از وضعیت ایستاده، هر دو دست را به وسط قفسه سینه روی استخوان جناغ آورده و انگشتان دست ها را میان یکدیگر قرار دهید به طوری که کف دو دست روی هم قرار گیرد. سپس در حالی که دو دست خود را به هم گرفته اید، به آرامی دستهایتان را تا آن جا که امکان دارد بالا بکشید. وقتی به حداکثر کشش رسیدید، بدون جدا کردن انگشتانتان از یکدیگر، کف دستهایتان را به بیرون برگدانید و با چرخاندن مچ ها و ساعدها، کف دست هایتان را رو به بالا بگیرید. شما باید در مچ ها و شانه هایتان احساس کشش کنید. این وضعیت را برای چند ثانیه نگه دارید، سپس عکس تمام مرحله ها را تکرار کنید تا به وضعیت دست روی جناغ برگردید. این حرکت را دوباره تکرار کنید.
10-  کش بالا تنه: از وضعیت آغازین، در حالتی که دست هایتان در دو طرف بدن به طور کامل شل افتاده است هر دو دست را به آرامی به عقب برده و سعی کنید با کمی فشار به هم برسانید تا آنجا که دردی حس نکنید. حالا شانه هایتان را در حالی که آرنج هایتان را صاف کرده اید و دست ها را از دو طرف کشیده اید و دست ها را از دو طرف کشیده اید (مانند حرف T لاتین) به آرامی بچرخانید. سپس دو دست را به وضعیت آغازین برگردانید.همه ی این حرکت ها را دوبار انجام دهید.
11-         کشش گربه ای: در حالت چهار زانو، به صورتی که پشتتان با زمین موازی شود قرار گیرد. به ملایمت سرتان را پایین آورده و پشتتان را به بالا قوس دهید. سپس به وضعیت قبلی برگردید و حرکت را تکرار کنید.